Toespraak tijdens TransZorg Nu demo Nijmegen

Toespraak tijdens de TransZorg Nu demonstratie in Nijmegen op 18 september 2022, uitgesproken door vreer, als vertegenwoordiger van Principle 17:

Hallo iedereen,

Zo, hier staan we weer. Weer een demonstratie voor ons recht op een goede gezondheid en goede gezondheidszorg. Deze keer expliciet gericht op de Nijmeegse kliniek. Daar hebben we genoeg redenen voor. Een van de belangrijkste vind ik dat Nijmegen niet zo anders is dan de andere klinieken als ze wensen, of doen alsof. Ze pleiten niet zoveel voor radicale verandering als ik had gehoopt, na hun eerste conferentie zo'n twee jaar geleden. En als ik het hoofd van de kliniek hoor, zit ze nog behoorlijk vast in archaïsche opvattingen. Een goed punt, en in Nederland zijn ze mogelijk de eersten: ze rollen een gendersensitief patiëntregistratiesysteem uit met ruimte voor non-binaire opties. Nog steeds suboptimaal, maar een mooie stap.

Ik ben vreer en we hebben elkaar misschien ontmoet tijdens de demo in 2021 nabij het VU in Amsterdam waar ik ook sprak, of tijdens een andere demo op de Dam. Ik vertegenwoordig Principle 17, een collectief van pleitbezorgers voor goede transzorg. Zo'n vijf jaar geleden namen we het initiatief om onderzoek te doen naar de ervaringen van zorggebruikers, en startten we een petitie tegen de verdomd lange wachtlijsten voor toegang tot transzorg. Ik heb op Europees en mondiaal niveau gewerkt aan het verbeteren van de huidige DSM en ICD standaarden voor trans* personen.

Nederlandse en internationale normen depathologiseren degenen die wettelijk voor zichzelf kunnen denken en pathologiseren degenen die onder ouderlijke zorg staan. Ze pathologiseren ook het gevoel niet normatief gegenderd te zijn, wat pijnlijk parallel loopt met de pathologisering van homo zijn - dat in 1990 werd opgeheven, slechts 22 jaar geleden!

Dat stimuleert een morele paniek tegen het idee dat kinderen hun genderidentiteit kunnen kennen. Dat stimuleert morele paniek tegen gender en seksuele verschillen en mondt uit in geweld tegen en discriminatie van trans- en gender creatieve mensen. Zie bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, waar de TERF's ons graag illegaal zouden zien. Zie Belgrado Europride gisteren. Zie de Nederlandse 'gendertwijfel'-campagne van onze eigen TERF's en reactionaire christenen.

Vandaag ben ik hier om jullie een Alternatieve Visie op Trans Gezondheidszorg te presenteren, om ons een beter instrument te geven voor onze belangenbehartiging. De bestaande zorgnormen hier in Nederland hebben maar één goed aspect: ze bestaan. Verder zijn ze vrij slecht. Al achterhaald toen ze het licht zagen. Met Principe 17 hebben we onderzoek gedaan naar het mensenrechtendiscours rondom de tegenwoordige gezondheid en gezondheidszorg, en naar goede richtlijnen en best practices op internationaal niveau.

Ik wil jullie enkele hoogtepunten uit ons rapport vertellen. Je kunt het downloaden van onze website www.principle17.org, in het Nederlands trouwens – Engels komt later, aangezien we beperkte capaciteit hebben. En misschien komt dat alleen als onderdeel van een groter internationaal project.

Ons rapport geeft eigenlijk alle redenen en alle middelen om de jarenlange wachtlijsten te laten verdwijnen. Afgezien van het budget dat daarvoor nodig is, want dat is een kwestie van politieke wil - zoals een einde maken aan armoede en discriminatie sowieso.

Ik wil twee kwesties uitlichten:

1. Gezondheidszorg en gemarginaliseerde groepen binnen de gemeenschap, inclusief jongeren
2. Alternatieven

Ten eerste zijn we als trans* mensen al een gemarginaliseerde groep, en verschillende rechtse groepen proberen ons actief nog verder te marginaliseren. Tegenwoordig is er de campagne 'gendertwijfel' die stelt dat wij een gevaar voor vrouwen zijn. Afijn, ik denk dat wij een gevaar vormen voor het cis-tem, voor mannen, voor het behoud van cisgender privilege. Het idee dat gender natuurlijk is, staat lijnrecht tegenover hun ideeën. En dat is wat rechts bang maakt, weer een genaturaliseerd privilege dat door de gootsteen verdwijnt. Reden genoeg om nieuwe lucht te blazen in de eeuwenoude morele paniek: “Maar de kinderen!” Want dat is wat er de afgelopen jaren gaande is: een morele paniek dat kinderen niet zelf kunnen beslissen, dát is de oorzaak van alle ellende. Neem de jeugd serieus en je kunt meteen beginnen met blokkers en hormonen – als dat is wat ze dat nodig hebben. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, dringen we ze niets op.

We zien heel duidelijk dat degenen onder ons die niet wit, zonder beperking, goed opgeleid, niet christelijk, niet neurotypisch, niet Nederlandstalig zijn, geconfronteerd worden met een enorm onbegrip, incompetentie, desinformatie en onvoldoende kennis door professionals in de gezondheidszorg of geestelijke gezondheidszorg. Dit is groter dan alleen trans* zorg, maar op deze kruispunten doet het de meeste pijn. Grote delen van ons 'transitieregime' zijn het gevolg van een discriminerende cis hetero valide witte wereld.

Ten tweede wil ik wijzen op enkele alternatieven, die gebaseerd zijn op depathologisering. Een benadering waarbij we niet inherent ziek of gek zijn. Afgezien van onze woede over de eeuwige discriminatie. Depathologiseren betekent dat je voor je gezondheid naar iemand toe gaat en meteen serieus genomen wordt. En niet alleen nadat een psycholoog heeft verteld aan zorgverleners dat je niet gek bent. Net als de reguliere zorggebruiker die je bent.

Enkele belangrijke punten die over het hoofd worden gezien, zijn dat we op dagelijkse basis worden gemarginaliseerd in de samenleving. We worden gediscrimineerd op het gebied van huisvesting, op school, op het werk, in openbare ruimtes, sommigen van ons zelfs thuis. Zolang wij moeten strijden voor basisbehoeften als adequate huisvesting, goed onderwijs, fatsoenlijk werk, veilig zijn in de samenleving, hebben we geen gelijke rechten. En dan blijven we lijden, want die basisbehoeften zijn essentieel om te kunnen overleven.

Onze collega's van TransZorg Nu zullen hun eisen hierna voorleggen en die lijken sterk op ons advies:

• Stop met poortwachterspychologen, en depathologiseer de transzorg NU.
• Stop NU met de betuttelende behandelingen.
• En waag het niet om delen van de transgezondheidszorg uit het vergoedingssysteem te halen.

We weten waar we jullie bestuurskamers kunnen vinden!